Doznajesz przemocy, lekarz ma obowiązek ci pomóc
Bardzo często lekarz jest tą osobą, która jako pierwsza dowiaduje się o przemocy w rodzinie. Pacjenci zgłaszają się do lekarzy z różnymi dolegliwościami , które mogą świadczyć o doznawaniu przemocy w rodzinie. Ci którzy doświadczają przemocy ze strony najbliższych, zazwyczaj nie wiedzą, że zgodnie z prawem mogą oczekiwać pomocy m. in. w gabinecie lekarskim.
Nowelizacja ustawy z 2010 roku włączyła do systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, poza Policją czy pomocą społeczną, także ochronę zdrowia. W sytuacji podejrzenia przemocy w rodzinie lekarz ma obowiązek wszcząć procedurę „Niebieskie Karty”. Ma ona na celu ustalenie, czy w danym przypadku faktycznie dochodzi do stosowania przemocy w rodzinie, oraz opracowanie i realizację planu pomocy rodzinie.
Lekarze także mają obowiązek wykonać bezpłatne badanie w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzenia ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie oraz wydać zaświadczenie lekarskie. Co istotne, taki dokument może wydać lekarz każdej specjalności – nie tylko biegły z zakresu medycyny sądowej (jak w przypadku obdukcji). Wydane zaświadczenie jest bezpłatne.
Lekarz ma autorytet.
Eksperci zwracają uwagę, że osoba doznająca przemocy często ze strachu lub ze wstydu nie decyduje się powiadomić o swoim problemie Policji czy pomocy społecznej. Szansą na ujawnienie problemu przemocy może okazać się wizyta w gabinecie lekarskim. Często to właśnie lekarz uświadamia pacjentowi, ze jest ofiarą przemocy i powinien otrzymać pomoc. Lekarz może wskazać konkretne drogi wyjścia z problemu, wskazać ośrodki leczenia dla ofiar przemocy w rodzinie lub organizacje pozarządowe, które udzielają wsparcia.
Lekarz jest autorytetem i jako przedstawiciel ochrony zdrowia cieszy się poważaniem społecznym. Dzięki temu ma największą szansę na to, że pacjent go wysłucha i zastosuje się do jego rad i zaleceń – uważa Wanda Paszkiewicz, psycholog, specjalista w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Osoba doznająca przemocy może nie posłuchać policjanta, pracownika socjalnego, ale przekonują ją argumenty lekarza i poważnie rozważy jego stanowisko.
Etyka i prawo
Obowiązek pomocy pacjentom doznającym przemocy wynika nie tylko z przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy, lecz także z zasad etyki lekarskiej. Ważne, by osoby krzywdzone wiedziały, że przemoc w rodzinie ma destrukcyjny wpływ na ich zdrowie fizyczne i psychiczne. Konkretne wskazówki lekarza dla osób doznających przemocy mają na celu poprawę ich stanu zdrowia. Tak jak lekarz zapisuje lekarstwo, tak samo daje zalecenie, by zgłosić się do specjalistycznej placówki dla osób doznających przemocy w rodzinie. Lekarz ma obowiązek okazać wsparcie pacjentowi, ale jego rola w systemie przeciwdziałania przemocy jest odmienna niż w przypadku Policji czy pomocy społecznej. Lekarz jest po to, by powiedzieć: „Uwaga, być może doszło tu do aktu przemocy”. Nie ma to jeszcze nic wspólnego z uznaniem, że faktycznie doszło do skrzywdzenia – mówi prof. Andrzej Marciński, radiolog, od lat zaangażowany w przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Chodzi o to, by skierować sprawę do tych instytucji, które z mocy prawa mogą się tym zająć. Mam na myśli nie tylko sąd rodzinny czy karny czy prokuraturę , procedura „ Niebieskie Karty”, lecz także zespoły interdyscyplinarne.
Lekarzu, reaguj na przemoc!
Niestety wielu lekarzy nie zna szczegółowo obowiązków, które nakłada na nich Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Szansą na zmianę jest ogólnopolska kampania informacyjno – edukacyjna skierowana do przedstawicieli ochrony zdrowia „Lekarzu reaguj na przemoc!”. Jej celem jest min. zapoznanie z lekarzy z procedurą „Niebieskie Karty” oraz z psychologicznymi aspektami przeciwdziałania przemocy.
Z inicjatywy Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych pod koniec ubiegłego roku do każdej placówki podstawowej opieki zdrowotnej w Polsce trafił pakiet edukacyjny z omówieniem psychologicznych i prawnych aspektów przeciwdziałania przemocy. Więcej informacji o kampanii można znaleźć na stronie www.lekarzureagujnaprzemoc.pl.
W gminie Puławy zespół interdyscyplinarny działa przy Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Puławach ul. Dęblińska 4.Tam też można otrzymać pomoc i uzyskać wszelkie informacje związane z doznawaniem przemocy w rodzinie. Pytania i uwagi można kierować również drogą mailową Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.">Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript., lub bezpośrednio do pracownika zajmującego się sprawami patologii społecznych – Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.">Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. , tel 81-8890545 w godzinach od 9.00 – 13.00 bez czwartków.
